‘Alle kleurplaten de deur uit of toch niet?’
Vaak wordt mij gevraagd of kleurplaten nou goed of fout zijn.
Eerlijk? Heel lang vond ik kleurpaten niks en heb ik ze uit mijn huis en werkplek verbannen. Fel tegen kleurplaten was ik. Omdat kinderen er nauwelijks door gestimuleerd worden hun eigen ding te doen. Dat vind ik persoonlijk nogal belangrijk.
De fantasie wordt nauwelijks geprikkeld, het is ‘lekker veilig‘, het vraagt om binnen de lijntjes te blijven (aanpassen) en zo had ik een heel riedeltje van dingen waarom ik vond dat alle kleurplaten de deur uit moesten.
Bij jonge kinderen vind ik dat nog steeds. Tot een jaar of 4 hebben kinderen niet veel aan een kleurplaat en zijn meer gebaat bij een leeg vel, dat ze zelf kunnen ontdekken, veroveren, eigen maken, vullen… Dus voor kinderdagverblijven, kleuterklassen: hup, de deur uit met die dingen!
Zo blijf je als opvoeder scherp op de ontwikkelingsstappen en bied je het kind ruimte voor het doorlopen van die eerste ontwikkelingsfasen van de tekenontwikkeling. Wat jou dan weer handvatten geeft om te zien waar een kind staat in zijn ontwikkeling, welke groeisprongen er te wachten staan, hoe de ik-ontwikkeling is of dat een kind nog extra nabijheid nodig heeft. Enzovoorts.
Vanaf een jaar of 4 tekenen kinderen steeds meer figuratief (herkenbare dingen) en verhalend. Ze kunnen van alles over hun tekening vertellen en dat verhaal blijft ook hetzelfde.
Vanaf dat moment kun je kleurplaten introduceren. Nog steeds is het geen enorme stimulans voor de fantasie. Het blijft een ‘veilig’ middel. Ja, het is letterlijk en figuurlijk ‘binnen de lijntjes blijven’.
En dat kan heel heerlijk zijn.
Dat zag ik in toen onze zoon 5 was. Hij had dagen dat hij uit school kwam en overprikkeld was. Op die dagen vroeg hij opeens om het printen van een kleurplaat. Vervolgens kon hij dan lang bezig zijn. Focus en rust. Juíst binnen die lijntjes. Niet na hoeven denken over letters en cijfers. Gewoon doen en volgen. Toen besefte ik me waarom ik zelf die stapel volwassene kleurboeken in mijn kast had liggen en op wat voor momenten ik die tevoorschijn haal.
Wanneer ik moe ben of veel aan mijn hoofd heb. Het biedt rust en structuur.
Sindsdien ben ik minder strict in het gebruik van kleurplaten.
Toch wil ik sterk pleiten voor het beperken ervan. Want ik ben zeker geen groot fan. Bij ons liggen de lege vellen op tafel en de kleurplaten en -boeken achter een deurtje. Om het maken van eigen tekeningen te stimuleren.
Want ja; wanneer je een kind wilt stimuleren en ruimte tot eigenheid wilt bieden, is het goed het gebruik van kleurplaten te beperken en ze bij jonge kinderen tot 4 jaar niet eens aan te bieden.
Kinderen die bang zijn het niet goed te doen of het lastig vinden zelf invulling te geven aan dingen zijn eerder geneigd kleurplaten te pakken. Voor hen kan het goed zijn (en ook een uitdaging!) op een andere manier toch iets op papier te zetten.
Je weet: ik ben van tekeningen lezen & begrijpen. Dus de voor de hand liggende vraag is natuurlijk:
Kun je een kleurplaat lezen?
Op een bepaalde manier kan dat. Alleen anders dan wanneer een kind een spontane tekening maakt. Je kijkt naar andere dingen.
Let eens op:
- het kleurgebruik; is dit opvallend of juist zoals je zou verwachten
- thematiek van de kleurplaat; wanneer kinderen vrije keus hebben, zegt dit iets over wat hen op dit moment aanspreekt. Welk thema houdt het kind bezig en waarom? Dat geeft jou inzicht in wat er onder de oppervlakte gaande is.
- blijft het letterlijk en figuurlijk binnen de lijntjes (passend bij de motorische ontwikkeling)
Om maar wat dingetjes te noemen.
Zo zie je; ook over kleurplaten is veel te vertellen. Nu op naar mijn volwassenenkleurboek.
Later!
Vrolijke groet,
