Cirkels & rondjes
cirkels

Cirkels

In mijn eerdere blog over lichaamsbewustzijn schreef ik al over ze: cirkels. Cirkels en rondjes in tekeningen hebben een psychologische betekenis. Je ziet ze vaak vanaf ongeveer 2,5-3 jaar. Al eerder zie je zijn voorganger; de eivorm.

Cirkels laten een groeiend zelfbewustzijn zien. De spiraaltekening, die aan deze fase voorafgaat, roept alvast vooruit: ‘IK kom eraan!’ De cirkel staat symbool voor identiteit en is de bevestiging: ‘IK ben er!’.

Fysiek is het kind nu ‘af’; hij staat rechtop, kan zich zelfstandig voortbewegen, weet beter wat hij wel en niet wil en kan dat ook steeds beter duidelijk maken.

Afgerond geheel

Hij is als het ware ‘afgerond’; een geheel. De cirkel is rond.

Kinderen vullen de cirkel vaak met kriebeltjes, streepjes, stipjes of andere dingen. Ze geven inhoud aan de cirkel en maken deze eigen en uniek. Net zoals ieder kind eigen is en een unieke inhoud heeft.

Na een tijdje krijgt zo’n cirkel ogen en een mond. Deze zintuigen zijn voor een kind het belangrijkst. Ze vertellen wie de cirkels voorstellen (ik, mama, papa, Kees). Iedere cirkel wordt steeds beter gevuld met de kenmerken van de personen. Ze worden herkenbaar.

Tot ongeveer 3 jaar tekent een kind meestal zichzelf, omdat ze vooral op zichzelf gericht zijn. Ze zijn het middelpunt van hun wereld. Ze gaan nog op in de wereld om hen heen. Zich nog niet bewust van waar ze zelf eindigen en de ander begint.

Geen perfecte cirkel

Zo’n cirkel is niet per se perfect. Vaak is de fijne motoriek nog best een uitdaging op deze leeftijd. Het is een lijn waarvan het begin- en eindpunt bij elkaar komen. De lijn van een cirkel zorgt voor het onderscheid tussen ‘ik’ en ‘niet ik’. Wat hoort bij mij en wat niet. Denk aan de Engelse ‘circle of trust’. Binnen de cirkel, buiten de cirkel. Het wij-zij gevoel ontstaat in deze periode. Wie hoort er bij mij en wie niet…

Is de cirkel gesloten? Dan laat het kind eigenlijk zien: ik ben iemand. Los van de rest.

Soms kinderen geven extra aandacht aan het sluiten van de cirkel. Alsof er een extra slotje op de cirkel zit. Je ziet dan een kruisje of een ‘kriebeltje’ op de plek waar de lijnen samenkomen. Het lijkt daarmee zichzelf te benadrukken, extra kracht bij te zetten.

De cirkel symboliseert geborgenheid bij jezelf.

Wanneer kinderen niet de gelegenheid krijgen zichzelf te zijn, tekenen zij vaker cirkels. Natuurlijk moeten kinderen rekening leren houden met anderen, maar dat kan het pas als het zich zo heeft ontwikkeld. Wanneer het weet waar hij eindigt en de ander begint. Voor kinderen die gevoelig zijn voor prikkels kan dat lastig zijn. Energetisch vangen zij veel op van anderen en kunnen dat nog niet filteren. Zij voelen zich langer sterk verbonden met en kunnen zelfs opgaan in hun omgeving.

In tekeningen van gevoelige kinderen zie je vaak cirkels om mensfiguren heen als een extra beschermlaagje tegen prikkels van buitenaf.

Heb je dat weleens gezien?

Download hier mijn gratis e-book:
“10 dingen over tekeningen”