Zonder er echt goed naar te kijken, hing juf Ellis alle boomtekeningen op het bord. Het was ‘gewoon’ een van de tekenoefeningen van dit jaar. Als een groep eenzelfde soort tekening maakt, zijn er altijd wel een paar die opvallen. Net even anders zijn dan de rest.

Na al die jaren ben ik getraind in het zien van opvallende tekeningen. Als een tekening opvalt, besteed ik er extra aandacht aan. Wat valt me op en waarom? Welk gevoel geeft de tekening me? Zijn er dingen in de tekening die me alert maken?

Mijn oog viel meteen op drie tekeningen. En een van de drie maakte me alert.

De boom was enkel met grijs potlood getekend in tegenstelling tot alle andere tekeningen. De takken waren allen kaal en gebroken.

De stam zat vol beschadigingen en de wortels waren dood.

De boom was in het midden van het blad getekend maar stond niet op een ondergrond (wat ik bij een 11 jarige wel verwacht).

Ik vroeg aan juf Ellis hoe het met het betreffende kind ging.

‘Oh die is van …, een lieve jongen, die eigenlijk altijd zijn eigen gangetje gaat. Hij doet zijn werk goed, heeft niet echt vrienden in de klas, maar ook geen vijanden. Wat me wel opvalt, is dat hij altijd op dezelfde plek in de klas wil zitten. Maar verder heb ik eigenlijk geen last van hem.’

Op mijn vraag of ze iets opvallends aan de tekening zag, antwoordde juf Ellis in eerste instantie van niet. Even later gaf ze aan, dat het toch wel apart was dat de boom als enige kaal en grijs was terwijl het nu juni was.

Ik zei tegen haar dat het misschien een goed idee kan zijn hem eens te vragen hoe het met hem gaat. Ze keek me een beetje bevreemd aan en knikte.

Een paar dagen later kwam juf Ellis naar me toe om me te bedanken. Ze had de jongen gevraagd hoe het met hem ging.

Het ging niet goed. Uit het gesprek kwam naar voren dat de jongen heel erg moe was en geen zin meer had in dingen. Hij was thuis druk met voor iedereen zorgen. Zijn ouders waren al jaren ziek (zonder dat iemand dat op school wist) en konden fysiek steeds minder. Als oudste van de drie kinderen zorgde hij voor zijn ouders, broertje en zusje en het huishouden.

En nu was hij heel moe. Hij kon niet meer.

De juf kende deze jongen al jaren, maar had geen idee wat er speelde. De ouders en de jongen waren vriendelijke, rustige mensen die hun eigen gang gingen. Een gesloten systeem, dat wel.

In overleg met de jongen volgde een gesprek met de ouders. Zij schrokken. Het was nooit hun bedoeling geweest hun zoon te belasten. Hun lichamelijk conditie was met de jaren beetje bij beetje steeds slechter geworden en langzaamaan was het erin geslopen dat hij steeds meer deed in huis.

Naar aanleiding van dit gesprek werd thuiszorg geregeld die het gezin op verschillende vlakken ondersteunde zodat dit niet langer op de schouders van de jongen kwam.

In het nieuwe schooljaar zag ik de jongen op het schoolplein. Hoewel zijn ogen nog altijd ernstig stonden waren de donkere kringen en de grauwe kleur in zijn gezicht verdwenen. Juf vertelde dat hij levendiger was in de klas en meer van zichzelf liet zien en ook meer contact heeft met andere kinderen.

Hoe mooi is dat?
Ben benieuwd wat hij nu voor boomtekening zou maken…

En de juf? Die heeft meteen mijn training gevolgd om nooit meer opvallende signalen van tekeningen van haar leerlingen te missen en is daar tot de dag van vandaag heel blij mee.

Wil je meer weten over hoe boomtekeningen laten zien hoe het kind op onbewust niveau zijn ontwikkeling en groei ervaart? Regelmatig geef ik een gratis online masterclass over (onder andere) boomtekeningen.