Waar kijk jij nou naar bij zo’n tekening, hoe doe je dat toch?!

Die vraag heb ik het afgelopen jaar misschien wel 100 x gehoord. Voor de meeste mensen is een kindertekening gewoon een tekening. Of abracadabra als ze in de gaten krijgen, dat het vaak klopt wat ik over een tekening vertel…

Waarom zou je er meer achter zoeken? Laat een kind toch gewoon lekker tekenen! Ook opmerkingen die ik vaak om mijn oren krijg… Geloof het of niet: daar ben ik het helemaal mee eens! Laat kinderen lekker tekenen. Je hoeft niet altijd een tekening ‘te lezen’.

Maarrrrr…

er zijn momenten dat het wel belangrijk is te weten of een kind goed in zijn vel zit, wat hem bezighoudt, wat zijn zorgen zijn, waar hij hulp bij kan gebruiken, wat hem blij maakt, wat belangrijk voor hem is.

Juist omdat kinderen (en ook veel volwassenen) niet altijd in staat zijn hun gevoel te verwoorden. Gevoel herkennen en benoemen is namelijk retelastig! En als je het dan al bewust voelt… hoe noem je het dan eigenlijk?! Of wat als je er niet over wilt of mag praten…

Wanneer je de beeldentaal van kinderen kent, zul je opvallende signalen herkennen en begrijp je kinderen beter. Met dat in je achterhoofd geef ik je het antwoord op de vraag: ‘waar kijk jij nou naar bij een kindertekening?’.

Wat zijn dan de te nemen stappen?

Voor mij bestaat het lezen van een tekening uit een aantal stappen, die in mijn online training Kindertekeningen lezen & begrijpen uitgebreid aan bod komen.

Allereerst vind ik het super belangrijk zorgvuldig en zuiver met tekeningen om te gaan. Respect staat daarbij voorop. Ik doe dat niet even snel, snel. Kortom; ik neem er de tijd voor, ik kijk er echt rustig naar. Niet alleen voor het lezen, maar ook voor mijzelf. Even mijzelf leegmaken en soort van ‘open stellen’. Mijn gevoel is een belangrijk onderdeel. Ik lees alleen de tekening als ik mijzelf goed voel en ‘leeg’ ben. Daarmee bedoel ik, dat ik ondertussen niet met allerlei anderen dingen bezig ben: fysiek en in mijn hoofd. Mijn aandacht is bij de tekening.

Daarna gaat het om de eerste indruk; welk gevoel roept het op bij mij? Wat is het eerste wat in mij opkomt? Ontzettend subjectief. Ik weet het. Maar heel vaak verrassend raak. Vind jij jezelf niet zo’n gevoelsmens dan zie je in een oogopslag toch al veel. Er is altijd een eerste indruk; een opmerking die je te binnen schiet, een gevoel dat je erbij hebt… Is de tekening vol of leeg, druk of juist rustig, fel of mat, veel of weinig? Wat valt je meteen op? Waar wordt je oog naartoe getrokken?

Vervolgens kijk ik naar de technische kant van de tekening; bladvulling (is er veel of weinig ruimte ingenomen), bladindeling (wat staat op welke plaats), lijngebruik (stevig, recht, licht, kronkelig, sluiten lijnen aan), kleurgebruik (iedere kleur heeft een eigen trilling die resoneert met bepaalde emoties), vormen (verschillende vormen zoals vierkant, cirkel en driehoek hebben specifieke betekenissen), dynamiek (spat de energie/kracht van het vel af of juist helemaal niet en welke richting beweegt het op, is er interactie tussen figuren), ontwikkelingsfasen (iedere ontwikkelingsfase heeft specifieke eigenschappen).

Wanneer het een tekening met duidelijk herkenbare vormen betreft, is er heel veel te vinden in de symboliek van de figuren, getallen, voorwerpen, die zijn getekend. Vooral dit stuk vind ik magisch. Heel bijzonder om te ervaren dat kinderen intuïtief juist die symbolen gebruiken in hun tekening die precies passen bij hun emoties en processen waar zij in zitten.

De losse puzzelstukjes vormen een puzzel

Als laatste combineer ik al deze dingen met wat ik van het kind weet. Als losse puzzelstukjes in een puzzel. Soms weet ik veel van een kind bijvoorbeeld omdat het bij mij in therapie is. Andere keren ken ik het kind helemaal niet en toch is ook daar veel uit de tekeningen te halen. Ook bij jonge kinderen! Dan gaat het veelal over de ontwikkelingsfasen. Geloof me; daar is ook veel over te zeggen! 

Een slag om de arm blijft belangrijk. Zeker als je het kind niet kent. Het is altijd jouw eigen interpretatie. Oefening baart kunst.

Eveline Ruitenberg

Speltherapeut